Het Meest Belangrijke Onderwijs

Het is een mooie omschrijving van het MBO in een poging om van alle negatieve frames en denkbeelden af te komen.  Al doet het natuurlijk ook geen recht aan de andere vormen van onderwijs. Laten we in het streven naar inclusiviteit nu eens naar gelijkwaardigheid streven en de superlatieven en het onderscheid tussen hoog, midden en laag achterwege laten. 

Ik was een jongen van het mbo. En dan heb ik het nog niet eens afgemaakt in die tijd. Het was dan ook omdat ik volledig stukgelopen was in het Voortgezet Onderwijs dat ik op mijn zestienjarige leeftijd in het zogenaamd 'leerlingwezen' verzeild raakte. Ik koos vanuit mijn ervaringen in de bijbaantjes voor een mbo opleiding in de horeca maar stond tegelijkertijd op de schildersteiger van mijn oom die zich om mij als zestienjarige ontfermde. Ik bezocht het mbo een dag in de week en zat er samen met tal van drop-outs vooral uit de Haagse stad afkomstig. Ik, de dorpse jongen, met de vergooide mogelijkheid om het vwo te volgen, bevond me een dag in de week in de Haagse schilderswijk.  

Dat van het VWO zou gezien mijn eindtoets gegevens heel haalbaar geweest moeten zijn. Een maximale eindtoetsscore leidde echter niet tot een overeenkomstig advies. Ook in die tijd keek men naar het thuisfront. En dat vond men in mijn geval blijkbaar redelijk kansloos en dus werd ik door mijn basisschoolleraar lager ingestroomd in het VO. 

Uiteindelijk weet ik niet of het anders was afgelopen met me.  Met gebrek aan ondersteuning van thuis uit en een mismatch met de peergroup in het vwo had het misschien ook wel niets geworden. Ik had nu tenminste in een redelijke rechte lijn mijn mavo diploma gehaald. En tja met de leerplicht achter me aan was ik dus in het mbo verzeild geraakt. 

Het werden nog roerige onderwijs jaren voor me. Het mbo verliet ik, zonder diploma, zo snel als het toegestaan was. Ik stortte mij in iallerlei mbo banen. Naast de horeca zag ik mezelf terug op de steiger in de bouw. Als schilder en als plafond installateur.  Ik kwam op het postkantoor te werken om paspoorten en rijbewijzen uit te geven en cheques te laten verzilveren. Ik stuurde marketingsmails rond en begaf me twee jaar als verpleegkundige in opleiding in een psychiatrisch ziekenhuis.  Als jong volwassene met een mavodiploma in z’n zak waren de mbo banen voor mij weggelegd. 

Dat ik uiteindelijk toch nog in het onderwijs terecht kwam,volledig gemotiveerd om de leerlingen een betere tijd te laten doormaken dan ikzelf, is een mooie samenloop van omstandigheden geweest. 

Het is een bumpyroad geweest tot m’n laat twintiger jaren. Eentje van vele levenslessen.  Eentje van doorvoelen wat de verschillende banen van je vraagt. En misschien wel een periode waarin ik mij anders dan in mijn eigen onderwijs jaren eindelijk eens gezien voelde. Eigenlijk werd ik in alle banen wel gewaardeerd. Kreeg ik vaste contracten aangeboden en beleefde ik veel plezier. 

Eenmaal tot de bubbel van bestuurders toegetreden had ik plots weer iets anders te verstouwen. Ik moest de schaamte van een laag opleidingsniveau van me afschudden en ik had mij te verhouden tot veelal academisch geschoolden. Al heeft men de afgunst niet altijd getoond en zeker niet (altijd) zo bedoeld, ik heb het zeker wel zo gevoeld en veel moeten leren hoe ik mijzelf daarin moest begeven. 

Uit dit gehele persoonlijke verhaal haal ik een aantal wijze lessen met betrekking tot de verwijzing in het po en daarin in het bijzonder de positie van het mbo. 

• Een goede leerkracht gaat vroegtijdig in gesprek met leerlingen over de interesses van de leerling.  Die interesses moeten natuurlijk in ruime mate aangeboden worden in het onderwijs. 
• Om leerlingen de tijd te gunnen zouden leerlingen tot zestien jaar de tijd en gelegenheid moeten krijgen om zich te ontwikkelen. In die ontwikkeling gaat het veel verder en breder dan de ontwikkeling van de kennis gebieden en de basisvaardigheden.  Wanneer we ieder mens tot z’n recht zouden willen laten komen dan geven we hen de gelegenheid om zich breed te kunnen laten ontwikkelen. In die brede ontwikkeling laten we geen onderscheid meer maken tussen theoretisch en praktische niveaus.  Immers alles doet er toe. En ieder mens heeft andere talenten, interesses en mogelijkheden. 
• We zouden kinderen en jongeren de tijd moeten gunnen, de haast en het streven naar prestaties uit ons onderwijs mogen halen. Natuurlijk mag de lat voor het leren er zijn, echter er is veel meer te verkennen in het jonge leven. Verkenningen die we, doordat we ze op school niet hebben geleerd, nu vaak pas in het latere leven gaan verkennen. 
• Laten we tijd nemen om te lezen, voor te lezen, kennis te vergaren over het leven, de wereld, de geschiedenis. Veel te veel wordt de 'kennis' nu door het spervuur vanuit de (social) media opgenomen. Fnuikend voor het algemene kennisniveau. 
• Het zou ontzettend helpen wanneer er vanuit de maatschappij waardering wordt getoond voor alle beroepsgroepen.  Die waardering mag tot uiting komen in de salariswaarderingen. Een hell of a job omdat hier de liberale marktgedachte onder druk komt te staan. Het zou helpen wanneer we zien dat iedere baan in onze maatschappij relevantie heeft. Met elkaar houden we die maatschappij draaiende. En waardering is er voor iedere werkende die hier een bijdrage aanlevert. 

Tot slot

• Ik heb in mijn leven veel geluksmomenten mogen ervaren in de uitoefening van al die beroepen. Ronduit ongelukkig ben ik in mijn eigen schooltijd geweest.  Geluk ervaar je wanneer je wordt gezien, wanneer je wordt gewaardeerd en in mijn beleving wanneer je merkt dat je er toe doet.  Ik heb in mijn leven gelukkige en ongelukkige mensen gezien in allerlei beroepsgroepen. Teveel wordt het streven naar de hoogste functie en de hoogst betaalde baan verheerlijkt.  Dat laatste is nu voor mij, als bestuurder, gemakkelijk praten, ik heb echter ook in die anders betaalde banen geacteerd.  Een redelijk inkomen is allesbepalend voor geluk. De grootte van je huis, je auto en wat al niet meer, is in mijn beleving minder relevant en het streven naar het hoogste salaris om dat te kunnen verkrijgen staat in sommige gevallen het laten uitkomen van je talenten volledig in de weg.  

Het onderwijs dat je op dit moment geniet zou het meest belangrijke en fijne onderwijs moeten zijn dat bij jou past. Het zou je mogen voorbereiden op een mooi fijn leven waarin je straks de kennis en de vaardigheden kan toepassen die je nu hebt geleerd.  

En al het andere dat je wordt wijs gemaakt in het bepalen van je schoolkeuze doet er niet toe.  Leer, ontwikkel, verken en help jezelf te worden wie je bent.